In december 2018 opent de stad Helsinki Oodi, de nieuwe centrale bibliotheek. Een project in de maak sinds 2010, de innovatieve ruimte, wiens naam zich vertaalt als 'ode', zal een nieuwe standaard zetten voor toekomstige bibliotheken over de hele wereld en de wereldwijde status van Finland als een oase voor boekenliefhebbers verder versterken.
Het door de overheid gefinancierde atheneum van € 98 miljoen zal niet alleen een plek bieden om het hoofd in een boekdeel te begraven, noch zal het de stereotiepe bewaarplaats voor geschreven woorden zijn waar de geluiden van te veel plezier de bezoekers zien berispt door een knorrige bibliothecaris. In plaats daarvan wordt de 'bibliotheek van de toekomst' een opzettelijke versmelting van de boekenplank met internet. De bibliotheek zal cyberspace 'naadloos integreren' met de stapels, zodat de digitale wereld 'nieuwe en boeiende manieren om van literaire cultuur te genieten' kan onthullen. Deze nevenschikking weerspiegelt het overkoepelende doel van de bibliotheek zelf: het bouwen van een literaire brug tussen verleden en toekomst.
Oodi, Helsinki © en met dank aan Oodi
De site, gelegen in de wijk Töölönlahti, is bedoeld als een stadsbrede ontmoetingsplaats. Nadat het grote publiek was aangemoedigd om inzichten te delen over wat ze voor ogen hadden met de faciliteit, omvatten de definitieve plannen een café, restaurant, balkon, bioscoop, opnamestudio en 3D-printruimte. Op een gegeven moment werd zelfs een sauna overwogen voor opname, maar uiteindelijk lukte het niet.
Hoewel dit misschien te mooi lijkt om waar te zijn, legt het Finse ministerie van Onderwijs uit dat bibliotheken door het land worden gezien als plaatsen om 'tijd door te brengen, mensen te ontmoeten en samen te handelen', waarbij hun gebouwen vaak zowel voor recreatieve activiteiten als voor werk worden gebruikt en studeer.
Oodi © en hoffelijkheid Oodi
Bibliotheken kloppen als een essentieel teken in de Finse cultuur; in een studie uit 2016 getiteld 'World's Most Literate Nations (WMLN)' werd het Scandinavische land gerangschikt als het meest geletterde ter wereld op basis van verschillende 'geletterd gedrag', waaronder het aantal bibliotheken en kranten op nationaal niveau, het aantal boeken in genoemde bibliotheken, jaren van scholing en gemakkelijke toegang tot computers.
De republiek beschikt zelfs over een Bibliotheekwet die tot doel heeft 'de operationele voorwaarden van openbare bibliotheken te versterken en actief burgerschap, democratie en levenslang leren te bevorderen'. Het is daarom niet verwonderlijk dat dit de natie is die de plaats van de traditionele bibliotheek in de hedendaagse door internet geobsedeerde cultuur wil verzekeren. Terwijl het VK in 2016–17 gemiddeld £ 14, 40 per inwoner aan bibliotheken besteedde, gaf Finland £ 50, 50 uit.
Het Oodi-gebouw is ontworpen door het in Helsinki gevestigde bedrijf ALA Architects, die voor het project werden gekozen in een wedstrijd die werd gehouden door het kantoor van de burgemeester. ALA stelt dat hun creatieve richting voor de structuur 'groeit uit de dynamiek tussen de site [zelf] en de doelen van het bibliotheekprogramma'.
Oodi © en hoffelijkheid Oodi
Net als bij de beslissing over wat erin zou leven, werden ideeën voor het uiterlijk van het gebouw op een blog gepubliceerd door de stad Helsinki, waarbij het publiek tijdens het hele proces om input en meningen werd gevraagd.
De bibliotheek wordt drie verdiepingen met een openbaar plein aan de gevel dat de binnen- en buitenruimtes combineert. Van deze drie niveaus doet volgens ALA alleen de top denken aan 'de traditionele, serene bibliotheekatmosfeer'. 'Het biedt een onbelemmerd, majestueus uitzicht op het omliggende park en stadsbeeld.'
Oodi © en hoffelijkheid Oodi
WMLN beschrijft het 'geletterd gedrag' dat in hun onderzoek naar geletterdheid is geanalyseerd als 'cruciaal voor het succes van individuen en landen in de kenniseconomieën die onze mondiale toekomst bepalen'. En dus is misschien de rol van een bibliotheek in de hedendaagse samenleving net zo belangrijk als de Finse cultuur ons zou doen geloven. Meer dan alleen een kerkhof voor boeken van papier, ze zijn misschien wel van cruciaal belang voor een levendige wereldwijde toekomst, maar om daar te komen, moeten ze blijven evolueren.
Nasima Razmyar, loco-burgemeester van Helsinki, zegt: 'De wereld verandert en bibliotheken moeten [mee] veranderen.' Razmyar en haar familie vluchtten in 1992 als vluchtelingen uit Afghanistan naar Finland. Vrije toegang tot bibliotheken en hun boeken hielp haar om zich aan te passen aan haar nieuwe huis en zo een speciale plaats in haar hart in te nemen.
Oodi, Helsinki © en met dank aan Oodi
Zij en haar burgemeesterscollega's zijn van mening dat de Finse bibliotheekdienst een vlaggenschip 'nieuwe-tijdperk-bibliotheek' nodig heeft om een nieuw tijdperk in te luiden. De faciliteiten van Oodi zijn ontworpen om flexibel te zijn, zodat het in de loop van de tijd kan blijven groeien en veranderen.
Met Oodi creëert Finland een literaire en technologisch onderlegde haven voor zijn boekenminnende bevolking - 5, 5 miljoen mensen die bijna 68 miljoen boeken per jaar lenen - en daarmee baanbrekend als het gaat om de definitie van een bibliotheek.
