Tenzij je onder een steen hebt geleefd, heb je waarschijnlijk gehoord van cryptocurrencies zoals Bitcoin, gedecentraliseerd digitaal geld waarvan de ongekende groei de financiële wereld in een stroomversnelling heeft gebracht. Maar opmerkelijk genoeg hebben cryptocurrencies praktisch weinig nut, waardoor sommige economen speculeren dat de investeringsbubbel barst. Maar dat is niet het geval in Zuid-Amerika, waar Bitcoin door een aantal regionale factoren een levensvatbare transactiemunt voor de massa is geworden.
Beroemd om zijn pieken en dalen, heeft Bitcoin slimme beleggers gezien met een werkelijk astronomisch rendement of, meer recentelijk, een aantal hartverscheurende verliezen. Desalniettemin heeft een relatief betrouwbaar internationaal banksysteem in combinatie met de buitensporige transactiekosten van Bitcoin ertoe geleid dat maar weinig mensen in de ontwikkelde wereld de valuta daadwerkelijk gebruiken buiten investeringen.
Bitcoin © Antana / Flickr
In Zuid-Amerika behoren Bitcoin en andere cryptocurrencies nu ook tot het domein van dagelijkse gebruikers.
Een reden is een gebrek aan toegang tot het traditionele banksysteem. Uit een studie van de Wereldbank uit 2014 bleek dat slechts 49% van de Latijns-Amerikaanse volwassenen een bankrekening had, grotendeels vanwege het complexe bureaucratische proces en de daarmee gemoeide kosten. Maar wat de meerderheid wel heeft, is toegang tot een smartphone of computer, wat betekent dat het voor hen gemakkelijker is om bepaalde financiële transacties via Bitcoin te beheren dan een bank.
Bovendien hebben aanzienlijk minder Latijns-Amerikaanse volwassenen een creditcard, dus dagelijkse betalingen worden doorgaans contant gedaan. Tot op zekere hoogte vullen cryptocurrencies de kloof door te fungeren als een veilig online alternatief voor zowel kleine als grote transacties. Omgekeerd zijn creditcards al goed ingeburgerd in meer ontwikkelde landen, wat verklaart waarom high-fee cryptocurrencies in de westerse wereld niet van de grond zijn gekomen als transactionele valuta.
Entel Tower, Santiago, Chili | © Davidlohr Bueso / Flickr
Dan zijn er de migrerende Latino-arbeiders die in welvarende landen in het buitenland wonen en elke maand overboekingen naar huis sturen, waarbij ze tot 5% van hun salaris aan internationale transfersommen verliezen. Bitcoin is veel goedkoper, wat betekent dat hun vaak verarmde families aanzienlijk meer ontvangen.
Ten slotte is de inflatie endemisch voor Zuid-Amerika. Veel landen in de regio hebben geleden onder periodes van ernstige hyperinflatie, waardoor de zuurverdiende besparingen van talloze burgers van de ene op de andere dag schijnbaar waardeloos werden. Zelfs vandaag hebben Argentinië en Venezuela nog steeds strikte controles op de aankoop van vreemde valuta. Bitcoin biedt een unieke manier om dergelijke regelgeving te omzeilen door spaargeld om te zetten in een gedecentraliseerde valuta die voor geen enkele regering te controleren is.
In Venezuela is de inflatie bijvoorbeeld zo erg geworden dat contant geld nu onhaalbaar is. Ondanks de beruchte volatiliteit wenden veel Venezolanen zich tot cryptocurrencies om hun spaargeld op te slaan en om dagelijkse benodigdheden te kopen.
Bitcoin © Antana / Flickr
Dus toont het geval van Zuid-Amerika aan dat cryptocurrencies het potentieel hebben om echte transactionele valuta's te worden? Misschien, maar alleen de tijd zal het leren. Voorlopig blijven ze, althans in de ontwikkelde wereld, grotendeels in het domein van risicovolle, hoogrentende beleggers.
