Baul-muziek is misschien een onbekend genre voor iedereen die nog nooit in West-Bengalen of Bangladesh heeft gewoond, maar deze muziekstijl die op de werelderfgoedlijst van UNESCO staat, heeft de cultuur van het gebied beïnvloed. De Bauls zijn zangers die folklore delen door middel van muziek, maar wat deze zangers uniek maakt, is hun onconventionele levensstijl en rijke culturele geschiedenis.
De eerste vermelding van bauls in de geschiedenis werd gevonden in een tekst uit de 15e eeuw na Christus. Het woord 'baul' is afgeleid van het Sanskrietwoord 'batul', wat 'gek' betekent. De oorsprong van deze sekte van muzikanten komt voort uit de extreme spirituele verworvenheid die ze hebben bereikt, wat hen zogenaamd gek zou maken. Ze deden afstand van families en alle wereldse genoegens en dwaalden rond in dorpen in gebieden van wat nu West-Bengalen en Bangladesh zijn, zongen overlevering en streefden voortdurend naar vereniging met het goddelijke. Door hun liedjes predikten ze over leven en spiritualiteit. Vroeger, toen de nomadische barden naar verschillende dorpen reisden, zorgden de dorpelingen voor ze, gaven ze voedsel en onderdak. In ruil daarvoor verrijkten de dwalende barden het leven van de dorpelingen met baulgezang en muziek. De bauls gaven er nooit genoeg om om documenten over hun geschiedenis en oorsprong achter te laten, maar historici hebben geprobeerd hun oorsprong te achterhalen door de teksten van hun liedjes te analyseren.
De bauls vereren muziek en onderschrijven geen enkele reguliere religie. Hun muziek wordt sterk beïnvloed door de mix van culturen waarvan dit deel van de wereld getuige is geweest. De hindoetantra-praktijken, de soefi-heiligen van Perzië en elementen van het boeddhisme hebben allemaal een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van deze sekte. De teksten van baulliederen zijn in het Bengaals, de lokale taal van de regio.
Een baul die muziek speelt © Tania Banerjee
Baul-muziek is onvolledig zonder de ektara, het enkelsnarige muziekinstrument dat cruciaal is voor het creëren van de buitenaardse charme van baul-liedjes. Het instrument is meestal gemaakt van een gedroogde kalebas, die dienst doet als resonator, met een metalen snaar die door de nek loopt. Door met de wijsvinger aan de snaar te trekken, ontstaat een unieke melodie, die onlosmakelijk verbonden is met baulsongs. De ektara is ontstaan in de Rahr-regio van West-Bengalen, die bestaat uit de districten Bankura, Birbhum en Nadia. Hoewel de ektara de show-stealer is, zijn baul-liedjes onvolledig zonder de melodieën van een soort percussie-instrument dat bekend staat als dhol-bekkens, fluit en enkelbanden met klokken die bekend staan als ghungur.
Vóór de scheiding maakte Bangladesh deel uit van India. Het land Bangladesh en de huidige Indiase deelstaat West-Bengalen stonden gezamenlijk bekend als Bengalen. Baul-muziek heeft de cultuur van de regio enorm beïnvloed en het weerspiegelt zich in de poëzie en muziek gecomponeerd door Nobelprijswinnaar Rabindranath Tagore. Zelfs tot op de dag van vandaag blijft Shantiniketan, een stad gesticht door de vader van Rabindranath Tagore, het middelpunt van de baulcultuur in West-Bengalen.
Landelijke weg bij Shantiniketan © Tania Banerjee
Onder de bescherming van de huidige regering van de staat West-Bengalen heeft de baulmuziek haar verloren glans teruggekregen. In een poging om een breder (en jonger) publiek te plezieren, wordt baulmuziek soms geïmproviseerd om aan ieders smaak te voldoen. Het is zelfs erkend op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de UNESCO in 2005.
De levensstijl van de moderne urban bauls is niet per se simplistisch. Sommige beoefenaars zijn zelfs geëscaleerd tot de status van beroemdheden, zoals Purna Das Baul, Kartick Das Baul. Maar ronddwalende muzikale barden, met hun erfgoed geworteld in de rode grond van het landelijke Rahr Bengal, zijn niet helemaal uitgestorven. De met saffraan bedekte mystieke minstrelen zijn nog steeds te zien in de Khoai-gordel van West-Bengalen, lopend op de rode grond met een ektara in de hand. De beste manier om hun muziek live op te vangen, is door de dorpsbeurzen bij te wonen. De wekelijkse kermis die elke zaterdag plaatsvindt in het Shonajhuri-gebied van West-Bengalen is een goede gelegenheid om getuige te zijn van baulprestaties. Op de jaarlijkse beurs van Shantiniketan, bekend als Poush Mela, organiseerden de bauls een galaconcert. Ze brengen geen kosten in rekening voor hun optreden, maar geld op hun mat achterlaten wordt als een bedachtzaam gebaar beschouwd - en een teken van respect voor de lange geschiedenis achter hun muziek.
