Het zal u misschien verbazen te ontdekken hoeveel van de meest iconische producten van Groot-Brittannië in de 20e eeuw daadwerkelijk zijn geproduceerd door baanbrekende joodse emigranten. We kijken naar enkele van de sleutelfiguren die een grote invloed hadden op de Londense cultuur en design in het bijzonder, en wiens werk momenteel te zien is in de tentoonstelling Designs on Britain in het Joods Museum in Londen.
In slechts één dag in Londen kon je talloze ontwerpen tegenkomen van deze ongelooflijke maar relatief onbekende creatieven. U kunt naar de door Hans Schleger ontworpen bushalte gaan en langs de straatborden van Misha Black's City of Westminster rijden voordat u de rivier oversteekt naar het National Theatre, waar u het beroemde 'NT'-bord van Frederick Henri Kay Henrion ziet. Of misschien ben je op de Victoria Line gesprongen, langs een van Hans Unger's betegelde muurschilderingen, voordat je je verdiept in je Faber-boek op de buis met een omslag ontworpen door Berthold Wolpe.
Deze ontwerpers hebben een onmetelijke bijdrage geleverd aan het schijnbaar 'typische Britse' Londen dat we vandaag kennen en waar we van houden, en deze tentoonstelling laat zien hoe onze hoofdstad gedijt wanneer culturele verschillen worden omarmd en gevierd. Zoals cultuurhistorica Fiona McCarthy in Eye for Industry vraagt: 'Waar zou het Britse design zijn geweest zonder deze buitenlandse inbreng?'
Hier tonen we slechts enkele van deze baanbrekende emigranten die zo'n grote impact hadden op met name Londen en een blijvende erfenis achterlieten in de vorm van hun unieke ontwerpen.
Tate & Lyle boxes, logo van FHK Henrion FHK Henrion Archive, University of Brighton Design Archives, met dank aan het landgoed Henrion
Sir Misha Black
Beroemd om: straatnaamborden van City of Westminster
De in Azerbeidzjan geboren Misha Black, een pionier op het gebied van Brits design in de 20e eeuw, speelde een grote rol in het naoorlogse design in het VK. Hij vormde in 1943 de Design Research Unit (DRU) in Londen, het eerste adviesbureau in Groot-Brittannië dat expertise op het gebied van architectuur, grafische vormgeving en industrieel ontwerp samenbracht. Tot de klanten van de DRU behoorden het Festival of Britain, British Rail, London Underground en de City of Westminster. Hij kreeg de beroemde opdracht van de Westminster City Council om de straatnaamborden opnieuw te ontwerpen - het eenvoudige rood-zwarte ontwerp is nu synoniem geworden voor Westminster, van Downing Street tot Oxford Circus.
Straatnaambord Bourdon Place, ontworpen door Misha Black, jaren 60 © Jewish Museum London
Hans Schleger
Beroemd om: teken van bushalte
Hans Schleger verhuisde in 1932 naar Londen nadat hij in de jaren twintig zowel in de VS als in het geboorteland Duitsland had gewerkt, maar net als de Reimann School in Berlijn waar hij studeerde, verhuisde Schleger naar het VK als gevolg van de nazi-vervolging van de joden. Schleger, die onder het pseudoniem 'Zero' werkte, werd een grote figuur in de huisstijl en werkte aan opdrachten voor onder meer John Lewis, Penguin Books en Shell. Waarschijnlijk was een van zijn meest duurzame en invloedrijke werken echter voor Chief Executive van London Transport Frank Pick, die verantwoordelijk was voor het grootste deel van de identiteit van de Underground, van het iconische roundel tot Harry Beck's Tube-kaart. Schleger kreeg de opdracht om het ondergrondse rondel voor bussen opnieuw te ontwerpen. Hij vereenvoudigde het tot een eenvoudige balk en een cirkel met silhouetten, met behoud van de standaard kleurcodering van London Transport. De moderne reimagining van de klassieke 'bullseye' van Schleger werd in de hele stad met veel succes geïntroduceerd.
Vlag van de bushalte in Schleger-stijl - © TfL uit de London Transport Museum collection.jpg
Hans Unger
Beroemd om: Victoria Line-muurschilderingen en -mozaïeken
Ondanks dat hij een productieve affichekunstenaar was - Hans Unger creëerde bijna 120 ontwerpen alleen voor London Transport - was hij ook vooral bekend om zijn mozaïeken. Unger richtte eind jaren vijftig zijn mozaïekwerkplaats in Londen op met Eberhard Schulze om mozaïeken en glas-in-loodramen te ontwerpen en te produceren. Waarschijnlijk zijn zijn beroemdste ontwerpen zijn muurschilderingen van het stadhuis van Lewisham en het Royal Free Hospital in Londen, plus Brasenose College, Oxford en St Jude's Church in Wigan. Beroemde 20e-eeuwse hedendaagse Abram Games zei over zijn werk: 'Zijn mozaïekwerk is buitengewoon goed - hij bouwde voort op nieuwe architecturale technieken in een uiterst originele stijl.'
Naast zijn mozaïeken is het nog steeds mogelijk om Unger's werk op de Victoria-lijn van London Underground vandaag te zien, inclusief betegelde muurschilderingen in Oxford Circus, Brixton, Seven Sisters, Blackhorse Road en metrostations Green Park. De Brixton-muurschildering is bijzonder goed, een visuele woordspeling op de stationsnaam, die een hoop stenen laat zien.
Jacqueline Groag
Beroemd om: The Tube's Moquette-bekleding
Textielontwerper Jacqueline Groag (geboren Hilde Blumberger) leidde de nieuwe golf van textielontwerpers die het Britse textielontwerp domineerde in het midden van de eeuw, met klanten als Formica en Liberty of London. Voordat Groag in 1939 naar Londen verhuisde, studeerde hij in Wenen aan de Kunstgewerbeschule bij de gevierde Weense ontwerper Josef Hoffmann en ontwierp hij ook stukken voor toonaangevende Parijse modehuizen, van Chanel tot Paul Poiret. Een van haar beroemdste stukken was het kenmerkende ontwerp van de Moquette-bekleding voor het Tube-netwerk van London Transport, dat in opdracht van Misha Black in de jaren 70 werd gemaakt. Het beroemde rasterpatroon was eigenlijk geïnspireerd door het werk van haar mede-tijdgenoot Hoffman en werd veel gebruikt op zitplaatsen in de metro en Londense bussen. Haar opmerkelijke bijdrage aan de textielindustrie werd uiteindelijk erkend in 1984 toen ze op 81-jarige leeftijd tot Royal Designer for Industry werd benoemd.
Jacqueline Groag, Bekledingsmoquette voor London Transport, c.1970 © TfL uit de London Transport Museum collectie
Frederick Henri Kay Henrion
Beroemd om: National Theatre-bord
Koning van de huisstijl, Frederick Henri Kay Henrion werkte aan projecten voor onder meer KLM, Tate & Lyle, het postkantoor en het Nationaal Theater. Zijn verhuizing naar Londen was niet gemakkelijk - in 1936 kwam hij in de hoofdstad werken nadat hij posterontwerp had gestudeerd bij de gevierde Franse posterontwerper Paul Colin, maar hij was tijdens de oorlog geïnterneerd als vijandelijk buitenaards wezen. Uiteindelijk kwam de Artists 'Refugee Council tussenbeide en zei dat zijn talenten het beste konden worden gebruikt voor propaganda en daarom werkte hij voor het US Office of War Information en het Ministry of Information. Na de Tweede Wereldoorlog vestigde hij een naam in Londen, ontwierp hij twee paviljoens op het Festival of Britain, gaf hij lezingen aan het Royal College of Art en was hij hoofd visuele communicatie aan het London College of Printing. Hij werd in 1959 benoemd tot Royal Designer for Industry.
Four Hands poster, 1944, FHK Henrion © FHK Henrion Archive, University of Brighton Design Archives, met dank aan het landgoed Henrion
