In de jaren zestig verkeerde de Amerikaanse stad in een crisis. De criminaliteitscijfers lagen op recordhoogte. De infrastructuur brokkelde af en de luchtvervuiling verstopte de lucht en de waterwegen. Er ontstond een diep pessimisme over het vermogen van de federale regering om ooit de kwesties van ras, economie en onderwijs aan te pakken die Amerika en vooral de stad dwarszaten.
In deze wanhopige omgeving bedacht een man genaamd Athelstan Spilhaus een plan voor een stad waarvan hij dacht dat die al deze crises in één keer kon oplossen. Het voorgestelde stedelijke centrum, dat de Minnesota Experimental City wordt genoemd, zou volledig van de grond af worden gebouwd en is ontworpen met behulp van alleen de nieuwste technologie, zodat het geen vervuiling of afval zou veroorzaken en gastheer zou zijn voor mensen die hun hele leven lang toegewijd waren aan continu leren.
Spilhaus was een vurige en succesvolle evangelist voor zijn stad. Op het hoogtepunt van zijn populariteit genoot het voorstel van Spilhaus de steun van de beroemde architect Buckminster Fuller, NASA, talrijke leiders van burgerrechten en de toenmalige vice-president Hubert Humphrey.
Hubert Humphrey was een aanhanger van de Minnesota Experimental City | © Tommy Truong79 / Flickr
'De experimentele stad zal anders zijn dan andere steden of dorpen die op deze manier zijn gebouwd', schreef Spilhaus in een tijdschriftartikel uit 1967 waarin hij zijn visie op de stad uiteenzette. "Het zal proberen een stad te zijn die een echte dwarsdoorsnede vertegenwoordigt van mensen, inkomen, zaken en industrie, recreatie, onderwijs, gezondheidszorg en culturele kansen die representatief zijn voor de Verenigde Staten." Zijn essay ging verder met te zeggen dat de groei van de stad zou worden beperkt wanneer deze haar optimale bevolkingsomvang bereikte, "net zoals machines niet worden overbelast wanneer ze hun capaciteit bereiken." De stad zou ondergrondse spoorwegsystemen hebben om afval te vervoeren en te recyclen, infrastructuur om zelfrijdende auto's te ondersteunen en aangesloten computerterminals - een voorloper van het internet.
Spilhaus's achtergrond zorgde ervoor dat hij een natuurlijke fit was om de nieuwe Amerikaanse stad te ontwerpen. Hij was werktuigbouwkundig ingenieur, cartograaf, oceanograaf, meteoroloog en tenslotte stedenbouwkundige geweest. Hij had een watertemperatuur- en dieptediepte-apparaat uitgevonden dat tijdens de Koude Oorlog in onderzeese oorlogvoering werd gebruikt, ontwierp de wetenschappelijke expo voor de Wereldtentoonstelling van Seattle in 1962 en was de decaan van het University of Minnesota Institute of Technology.
Spilhaus ontwierp een deel van de wereldtentoonstelling van Seattle in 1962 | © Seattle Municipal Archives / Flickr
En nu wilde hij de Amerikaanse stad van de toekomst creëren. Aanvankelijk leken de vooruitzichten van de stad rooskleurig. De wetgever van Minnesota heeft de Minnesota Experimental City Authority opgericht, die de opdracht kreeg om in 1973 een locatie voor de stad te vinden. De commissie koos Aitkin County, iets meer dan honderd mijl (161 kilometer) ten noorden van Minneapolis.
En het was deze gedenkwaardige locatiekeuze die het einde begon voor de vermeende stad van de toekomst. Inwoners van Aitkin County protesteerden tegen de stad en voerden aan dat zelfs met de bedoeling om geen afval of vervuiling te veroorzaken, dat onmogelijk zou zijn en dat de constructie hun leven ondraaglijk zou maken. Tussen die openbare protesten en een daaropvolgende dip in de steun in de wetgevende macht van Minnesota, verloor het project laat in de zomer van 1973 zijn financiering. Dit verlies aan financiering viel samen met een ernstige recessie, olietekorten en een daling van het inkomen en het vertrouwen van de consument. Het optimisme van de voorgestelde stad leek extreem in de pas te lopen met de zware realiteit waarmee veel mensen werden geconfronteerd.
Inwoners van Aitkin County protesteerden tegen de stad die in hun buurt werd gebouwd | © ramendan / Flickr
Het feit dat niemand ooit de stad heeft betreden en de plannen daarvoor uitsluitend op papier zijn gemaakt, kan ertoe bijdragen dat de geschiedenis haar grotendeels is vergeten. Maar een nieuwe documentaire over de stad kan in ieder geval haar verhaal vertellen, ook al is haar visie nooit werkelijkheid geworden.
