Italië, met zijn rijkdom aan kunst, cultuur en natuurlijke schoonheid, is al lang de leider van UNESCO-werelderfgoedlocaties in de wereld. Van de 1052 eigendommen wereldwijd staat Italië bovenaan de lijst met 51 locaties, variërend van de historische centra van steden zoals Florence en Verona tot de wijngaarden van Piemonte en Het laatste avondmaal van Leonardo da Vinci. Dit jaar verkleinde China zijn gat in de running met de toevoeging van twee nieuwe sites, waardoor het aantal in totaal op 50 panden kwam en het klaarstoomde om de voorsprong van Italië in de nabije toekomst in te halen. Waarom loopt Italië achter?
Het bewaren en promoten van cultureel erfgoed om internationale vrede en begrip te bevorderen, is een van de bekendste mandaten van UNESCO, de educatieve, wetenschappelijke en culturele organisatie van de Verenigde Naties. Het initiatief kwam in 1972 tot stand toen UNESCO de 'Conventie over de bescherming van het culturele en natuurlijke erfgoed van de wereld' aannam, en de eerste sites werden in 1978 ingeschreven. Sites worden beoordeeld via een rigoureus selectieproces dat in toenemende mate de voorkeur geeft aan diverse biedingen en pariteit tussen landen.
Florence © Livia Hengel
Het is voor Italië zelfs moeilijk geworden om nieuwe sites voor te stellen die de afgelopen jaren door de UNESCO-commissie moeten worden beoordeeld. Het land, dat 47 culturele sites en vier natuurlijke sites heeft, heeft een lange regeerperiode gehad als leider van de UNESCO-werelderfgoedlocatie, maar kon geen nieuwe sites voorstellen tijdens de 40e sessie van het World Heritage Committee dit jaar in Istanbul. Franco Bernabè, de onlangs verkozen voorzitter van de Italiaanse Commissie bij UNESCO, zegt dat dit te wijten is aan een Italiaans besluit om het speelveld voor andere landen gelijk te maken, maar het weerspiegelt ook de filosofie van de in 1994 aangenomen UNESCO-strategie, die gericht is op de eurocentrische en christelijke oververtegenwoordiging van sites om 'het volledige spectrum van de culturele en natuurlijke schatten van onze wereld beter weer te geven'.
UNESCO-werelderfgoed per regio
China kon dit jaar bijvoorbeeld sites voorstellen en verkleinde de kloof in de ranglijst met twee nieuwe toevoegingen: de oude bossen van Hubei Shennongjia en het culturele landschap van Zuojiang Huashan Rock Art uit 5 voor Christus. India en Iran hebben ook elk twee sites aan hun lijst toegevoegd.
Een van de moeilijkheden waarmee Italië wordt geconfronteerd, is het feit dat zoveel van zijn sites cultureel zijn, voornamelijk bestaande uit hele historische centra, en de recente trends zijn verplaatst naar natuurlijke sites in een poging om 'bijna alle regio's en habitats van de wereld te bedekken met een relatief evenwichtige verdeling. ' Dit betekent dat veel van de sites die Italië in haar pijplijn heeft, opnieuw moeten worden ingericht als ze bij toekomstige evaluaties concurrerend willen zijn. Voorstanders van het Siciliaanse juweel Taormina (dat sinds 2006 op de voorlopige lijst van sites van Italië staat) overwegen nu de stad te verenigen met de nabijgelegen Etna in een poging om deze inzending te pitchen als een natuurlijke site met een belangrijke biosfeer - factoren die een beroep zouden kunnen doen op de selectie comite.
Taormina © Livia Hengel
Bernabè benadrukt echter dat de UNESCO-werelderfgoed-ranking geen wedstrijd is en dat de nadruk moet blijven liggen op het promoten en beschermen van de culturele bezienswaardigheden van Italië in plaats van zich te concentreren op cijfers. 'Veel landen verdienen hun titels en andere misschien minder. Het concept dat we willen overbrengen, is het belang van de bescherming van ons eigen erfgoed '', zei hij.
Italië is van plan de komende jaren twee nieuwe locaties in te dienen: de stervormige vestingstad Palmanova in Friuli-Venezia Giulia in 2017 en de 20e-eeuwse industriële stad Ivrea in Piemonte in 2018.
