Toneelschrijver, auteur en activiste Lorraine Hansberry was een vrouw met veel talenten. Haar toneelstuk uit 1959, A Raisin in the Sun, veroverde de Amerikaanse theaterscene stormenderhand en het was niet alleen het eerste drama van een Afro-Amerikaanse vrouw dat op Broadway werd geproduceerd, maar het won ook de New York Drama Critic's Circle Award voor Beste spel. Hoewel ze stierf in 1965 op 34-jarige leeftijd, blijft haar werk het theater vandaag beïnvloeden. We nemen Hansberry's leven en werk onder de loep.
Hansberry werd geboren in Chicago in 1930, en in tegenstelling tot de onderwerpen van haar bekendste toneelstuk A Raisin in the Sun, groeide ze relatief comfortabel op in een middenklasse huishouden. Ze identificeerde zich echter altijd met kinderen uit arme gezinnen en bewonderde hun onafhankelijkheid en levenslust. Hansberry en haar familie leden aan brute rassendiscriminatie nadat ze naar een blanke buurt waren verhuisd waar Afro-Amerikanen geen huizen mochten kopen. De vader van Hansberry vocht tegen deze beperkingen bij het Hooggerechtshof en ze konden intrekken, maar kregen te maken met gewelddadige aanvallen van hun blanke buren. Na de middelbare school ging Hansberry twee jaar naar de University of Wisconsin voordat haar groeiende interesse in schrijven haar naar de New School for Social Research in New York City bracht.
Vanaf de universiteit werd Hansberry politiek actief. Ze hielp bij het integreren van een slaapzaal aan de Universiteit van Wisconsin, werkte mee aan de presidentiële campagne van Henry A. Wallace en protesteerde na haar verhuizing naar Harlem in 1951 tegen de oneerlijke uitzetting van Afro-Amerikanen vanuit hun huizen in de buurt. Eenmaal in New York begon ze ook te werken voor de staf van Freedom, een vooruitstrevende Afro-Amerikaanse krant, uitgegeven door Paul Robeson. Haar schrijven voor de krant betrof zowel de Amerikaanse burgerrechtenbeweging als de wereldwijde strijd. In 1957 sloot Hansberry zich aan bij de Daughters of Bilitis, de eerste lesbische burger- en politieke rechtenorganisatie in de Verenigde Staten, en begon brieven over feminisme en homofobie bij te dragen aan hun tijdschrift, The Ladder. Ze bleef tot haar dood activist voor homorechten en schreef deze stukken onder de initialen 'LHN'.
A Raisin in the Sun 1959 3 | © Fotograaf-Friedman-Abeles, New York / WikiCommons
Hansberry voltooide haar eerste en meest bekende toneelstuk, A Raisin in the Sun, in 1957. De titel kwam van een vers uit het Langston Hughes-gedicht 'Harlem'. Het stuk draaide om de conflicten van een Afro-Amerikaanse familie uit de arbeidersklasse in Chicago, en werd gedeeltelijk geïnspireerd door de strijd van haar eigen familie met rassendiscriminatie. Het opende op Broadway in 1959, liep voor 530 uitvoeringen en werd in de twee jaar daarna vertaald in 35 verschillende talen en trad op over de hele wereld. Op 29-jarige leeftijd werd Hansberry de jongste Amerikaanse toneelschrijver en de vijfde vrouw die ooit de New York Drama Critics Circle Award voor beste spel ontving. Haar alom geprezen werk maakte de weg vrij voor andere Afro-Amerikaanse en vrouwelijke toneelschrijvers. Het stuk werd in 1961 aangepast tot een scenario, dat een speciale prijs ontving op het festival van Cannes. Het werd ook aangepast in een musical, Raisin, in 1973 en won de Tony Award voor beste musical.
A Raisin in the Sun 1959 | © Fotograaf-Friedman-Abeles, New York / WikiCommons
Hansberry's tweede en laatste toneelstuk, The Sign in Sidney Brustein's Window, pakt ideeën over ras, zelfmoord en homoseksualiteit aan door de strijd van de hoofdpersoon als artiest in Greenwich Village. Het stuk liep voor 101 uitvoeringen en sloot de nacht dat ze stierf.
Hansberry stierf op 12 januari 1965 op 34-jarige leeftijd aan alvleesklierkanker, waardoor haar bloeiende carrière kort werd. Ze liet drie onafgemaakte toneelstukken en een onvoltooide semi-autobiografische roman achter. Hansberry's ex-man, Robert Nemiroff, voltooide haar toneelstuk met de titel Les Blancs en paste veel van haar geschriften en interviews aan in To Be Young, Gifted and Black, dat acht maanden lang van Broadway afliep en het volgende jaar in boekvorm verscheen onder de titel To Be Young, Gifted and Black: Lorraine Hansberry in haar eigen woorden.
ARAISININTHESUN_HuntingtonTheatreCompany_04 | © The Huntington / Flickr
Hansberry's invloed is na haar dood voortgezet en inspireerde bekende liedjes, gedichten en ander creatief schrijven. In 1999 werd ze postuum opgenomen in de Chicago Gay and Lesbian Hall of Fame en in 2013 werd ze postuum opgenomen in de American Theatre Hall of Fame. Het Lorraine Hansberry Theater van San Francisco is naar haar vernoemd en is gespecialiseerd in originele ensceneringen en heroplevingen van Afrikaans-Amerikaans theater. Bij de begrafenis van Hansberry verklaarde dominee Martin Luther King: 'Haar creatieve vermogen en haar diepgaande begrip van de diepe sociale problemen waarmee de wereld vandaag wordt geconfronteerd, zullen een inspiratie blijven voor generaties die nog ongeboren zijn.'
Door Chelsea Baldwin
