De slogan 'Art is Trash' van Francisco de Pájaro en zijn in het oog springende afvalinstallaties namen in 2009 de straten van Barcelona over, net toen de wereld in een diepe economische recessie begon te zinken. Zo'n gedurfde boodschap en een ongekend medium voor artistieke expressie veroorzaakten onvermijdelijk tegengestelde reacties bij mensen: terwijl sommigen zich schaarden achter de unapologetische uitdaging van de Pájaro van de status-quo, waren anderen diep verontrust door zijn uitspraken over kunst en politiek. Zes jaar later is de bekendheid van het werk van de Pájaro enorm gestegen en heeft hij zijn strijd tegen onze vooraf gedefinieerde ideeën over de wereld over de hele wereld uitgebreid. We interviewden hem om de ruggengraat van zijn opstandige werk te begrijpen.
Installatie door Francisco de Pájaro | Met dank aan Francisco de Pájaro
Hoe en waarom ben je begonnen met schilderen op straat?
Ik ben begonnen met schilderen als reactie op een opeenstapeling van omstandigheden waar ik destijds mee te maken kreeg. Economische fraude, onzekere arbeidsomstandigheden, de burgerlijke verordening van Barcelona en artistieke frustratie waren enkele van de problemen die in mij opkwamen en die ik nodig had om uit mijn systeem te komen.
Waarom op straat schilderen in plaats van op canvas?
Op straat schilderen betekent pure vrijheid: het maakt niet uit of wat je maakt zorgvuldig is gemaakt of niet. Het gaat erom dat het echt is. Canvasschilderijen daarentegen zijn eerder geneigd decoratief te zijn en anderen te behagen.
Hoe kies je de plek en de materialen waarop je gaat schilderen? Inspireren de objecten op straat je om bepaalde dingen te schilderen?
Er is niets vooropgezet of gepland over mijn schilderijen in de prullenbak. Alles is geïmproviseerd. Ik geef eigenlijk de voorkeur aan de wildheid van deze benadering boven een meer doordachte manier van schilderen.
Door in te grijpen in onze dagelijkse omgeving lijkt het alsof je kunst probeert te distantiëren van een economische en intellectuele elite om kunst dichter bij de mensen te brengen.
'Art Is Trash' betekent dat schilderen op vuilnis net zo respectabel is als schilderen ergens anders. Ik heb het gevoel dat er veel meer creativiteit en gevoeligheid is in smerige en verlaten dingen dan in de nette en technisch onberispelijke werken die musea beweren te laten zien. Schilderijen op straat zijn bedoeld voor alle doelgroepen.
Installatie door Francisco de Pájaro | Met dank aan Francisco de Pájaro
Je werk onderscheidt zich volledig van de status quo van de kunstwereld. Vindt u dat kunst zich moet losmaken van haar economische facet en van de autoriteit die musea uitoefenen?
Kunst is een entertainmentproduct dat wordt gekookt om te worden verslonden. Kunst maken is net als elk ander werk; aan het eind van de dag is het gewoon een excuus om geld te verdienen. Kunst sterft zodra het wordt ingewisseld voor geld. Echte kunst wordt gratis gemaakt en daarom maak ik het graag in de prullenbak. Als ik op een canvas schilder, is mijn uiteindelijke doel om geld te verdienen door dat canvas te verkopen, net zoals een banketbakker wanneer hij een cake bakt.
Installatie door Francisco de Pájaro | Met dank aan Francisco de Pájaro
Door in te grijpen in de openbare ruimte kan uw kunst gemakkelijk vernietigd worden. Wat vind je van de vluchtige aard van je werk?
Wat ik op straat maak, is gemaakt om in de prullenbak te belanden. Er is geen reden om het nog belangrijker te maken dan dat.
Behalve dat ze worden vernietigd, kunnen uw werken ook door anderen worden gewijzigd. Dit doet ons denken aan de duiven die Ernest Zacharevic enige tijd geleden op Plaza San Agustín Viejo schilderde. Een van de duiven werd gewist door de Ajuntament de Barcelona, en je kwam verschillende keren tussenbeide met een aantal tekeningen die ook werden gewist. Als resultaat van deze interactie ontstond een interessante dialoog tussen uw beide stukken. Kun je ons vertellen waarom je tussenbeide kwam?
Interactie met Zacharevic's duiven was een manier om de classistische en retrograde mentaliteit van de Ajuntament de Barcelona te testen en de criteria ervan wat op een muur is toegestaan en wat niet. Als ze mijn tekeningen wissen, vertellen ze me duidelijk dat wat ik teken niet is toegestaan en wat een andere kunstenaar tekent. Het stadhuis spreekt zichzelf ook tegen wanneer ze mij persoonlijk contacteren om mij te vragen een stedelijke vuilnisinstallatie te publiceren voor een boek over Barcelona. Ik vind dat zielig. Ik vraag me echt af wie deze beslissingen neemt als er een wet is die mensen verbiedt zich op straat te uiten. De straten zijn van iedereen en niets is eeuwig.
Installatie door Francisco de Pájaro | Met dank aan Francisco de Pájaro
Dus denk je dat dit soort interacties tussen artiesten een positief aspect zijn van Street Art?
Ik vind het leuk als mensen op een constructieve manier met elkaar omgaan. Ik geloof in schepping, niet in vernietiging.
Jouw werk geeft leven aan wat niet meer bruikbaar is en aan dingen waar mensen niet meer naar kijken. Zou je je kunst als strijdlustig beschouwen? Zo ja, waar vecht het tegen?
Als ik tegen iets vecht, is het zeker tegen menselijke domheid, tegen degenen die je, gewoon door een iPhone in hun handen te houden, doen geloven dat ze de wereld bezitten. Ik vecht tegen jaloerse mensen die besmet zijn met oppervlakkigheid. Tegen al diegenen die eerlijke mensen met hun macht misbruiken.
Tekening op matras | Met dank aan Francisco de Pájaro
Wie zijn je favoriete artiesten?
Ik hou alleen van Picasso. Na hem is er niets.
Wat drijft je om onophoudelijk te schilderen en te creëren zoals jij?
Mijn verlangen om duidelijk te zeggen wat ik voel over deze wereld voordat ik stop met ademen.
Monumentale tekening van Francisco de Pájaro | Met dank aan Francisco de Pájaro
