Boushra Almutawakel, de allereerste erkende vrouwelijke fotograaf van Jemen, blijft onderscheidend omdat het de eerste is, maar ook omdat ze door haar talent de culturele en religieuze controverses durft te uiten die in haar land heersen.
Boushra werd geboren in 1969 in de hoofdstad, Sana'a, tot een zeer conservatieve en religieuze familie genaamd de Hasjmis. Ze behaalde haar initiële opleiding uit haar geboorteland en volgde later een opleiding voor internationaal zakendoen in Washington DC. Gedurende deze tijd volgde ze een zes weken durende zomercursus fotografie, die haar op talloze manieren intrigeerde en inspireerde. Bij haar terugkeer in Jemen in 1994, ondanks het feit dat ze was aangenomen als onderwijsadviseur, hield ze zich niet van haar passie af. Ze hield fotografietentoonstellingen en kreeg veel waardering voor haar werk.
Boushra Almutawakel's foto van Sana'a's stadslandschap | © British Council / Flickr
Na drie en een half jaar besloot ze haar baan op te geven en fotografie te gaan doen als een fulltime carrière, tegen het advies van haar leeftijdsgenoten in. Ze reisde naar afgelegen gebieden van Jemen en kwam fascinerende mensen tegen om te fotograferen. In 1999 kreeg ze opnieuw een kans om met haar man de VS te bezoeken. Ze maakte van deze gelegenheid gebruik en schreef zich in bij een portfoliocentrum, waar ze een diploma in reclamefotografie behaalde. Haar werk in de VS omvatte voornamelijk portretten van vrouwen. Ze slaagde erin haar werk nationaal en internationaal tentoon te stellen en werkte voor verschillende gerenommeerde organisaties, waaronder de Verenigde Naties, CARE International, de Koninklijke Nederlandse Ambassade, het French Cultural Centre, de British Council en verschillende tijdschriften en kranten. Daarnaast heeft ze prijzen en titels gewonnen voor haar opmerkelijke talent en kunstenaarschap.
Omdat ze de sluier van moslimvrouwen als een controversieel onderwerp beschouwde, en ook gezien de uiteenlopende meningen die het aantrok, wilde Boushra de verschillende facetten van de Hijab projecteren door middel van haar kunst. Ze nam het op in het kader van een project met de titel Hijab-serie in 2001. De doorlopende serie portretteert vrouwen die onderworpen zijn aan de culturele impulsen waarbij de hijab betrokken is, en brengt de stereotypen die eraan verbonden zijn aan het licht.
True Self (2002) was een onderneming geïnspireerd door het perspectief van Nawal Sadway, om de ware identiteit van een meisje verborgen te houden, of ze nu gekleed is in een hijab of versierd is met make-up. Ze fotografeerde vrouwen die make-up droegen en bedekt waren met een donkere sluier, in vergelijking met haar echte zelf zonder enige versiering. 'True Self ii' (2010) is een verdere uitwerking van het bestaande idee met een dieper inzicht en analyse. Een ander belangrijk werk, 'France flag' (2010), verbeeldt het verbod op het dragen van sluiers door Frankrijk door Frankrijk als een incongruente onderneming, waarin een gebrek aan tolerantie, begrip van mensenrechten en keuzevrijheid wordt afgebeeld.
In What If (2008) daagt ze de normen van de samenleving uit door de man in een sluier af te beelden in plaats van de vrouw. Dit idee was immens populair bij vrouwen, maar trok veel kritiek van mannen. Boushra klaagde dat mannen de humor er niet in zagen. Een van haar recente werk bevat foto's van een vrouw verkleed als man. Door deze unieke afbeelding heeft ze de gelijkenis aangetoond die er is in de jurken van mannen en vrouwen van de Arabische wereld; beide dragen losse lange jurken en hoofdbedekking. Bovendien heeft ze de vrouw in een krachtige rol afgebeeld en benadrukt ze dat ze net zo goed zijn als ze de kans krijgen.
Boushra Almutawakel | © Gilbert Descloux / Flickr
Eyemotion (2008) geeft metaforisch commentaar op de onnodige trend om het gezicht te bedekken als onderdeel van sluier. Ze portretteert op humoristische wijze het onderdrukkende facet van zo'n extreme vorm van bedekking. Moeder, dochter en pop (2010) is een van de levendige deelprojecten van deze serie, waarin de fotograaf zichzelf, haar oudste dochter en een pop gebruikte om de extremistische kijk op vrouwenkleding te tonen. De serie foto's varieert van nonchalant gekleed tot uiteindelijk verdwijnen. Ze fotografeerde de kleurrijke hijabs van Jemen om hun schoonheid en charme te benadrukken, in vergelijking met de saaie donkere japonnen die uit de Golf en Wahhabis werden geïmporteerd.
Fulla (2010) is een leuke fotoserie over de levensgebeurtenissen van een gewoon moslimmeisje dat 'de islamitische barbiepop' gebruikt zoals Boushra het beschrijft. Het varieert van de momentopnamen van haar universitaire leven tot het observeren van alledaagse gebeden. Haar werk draait niet alleen om sluiers of vrouwenkwesties. Ze werkte aan andere projecten op het gebied van ontwikkeling, sociaal-economische vraagstukken en onderwijs. Strata is een project in opdracht van de British Council, waarbij de verschillende klassen in Sana'a worden belicht door het interieur van villa's te fotograferen tot hutten in sloppenwijken. Een ander project van Boushra heet The Contemporary Muslim life, dat de rituelen en tradities documenteert die moslims in acht nemen, variërend van huwelijken, gebeden en vieringen tot andere religieuze festiviteiten.
