Religie verboden in een Zuid-Amerikaans land? Ondenkbaar, toch? Welnu, het was en kon bijna nog steeds het geval zijn in het geheel door land omgeven land Bolivia, waar een recent nieuw wetboek van strafrecht enkele nogal verontrustende beperkingen oplegde aan religieuze vrijheden.
De tekst in kwestie, uit artikel 88 van het wetboek van strafrecht dat op 15 december is goedgekeurd, stelt: “wie mensen rekruteert, vervoert, de vrijheid ontneemt of gastheren met als doel hen te rekruteren om deel te nemen aan gewapende conflicten of religieuze of aanbiddingorganisaties zal bestraft worden met 5 tot 12 jaar gevangenisstraf.”
En hoewel het erop lijkt dat dit bedoeld kan zijn om te voorkomen dat sekteachtige organisaties nieuwe leden ontvoeren of hersenspoelen, betekent de dubbelzinnigheid van de tekst dat het voor alledaagse burgers heel goed mogelijk is om opgesloten te worden voor het uitvoeren van hun normale religieuze activiteiten.
San Fransisco-kerk in La Paz | © Robert Brockmann / Flicker
Zoals de tekst bijvoorbeeld is geschreven, kan het "werven" van mensen voor religieuze eredienst net zo goedaardig zijn als op straat prediken of een christelijk zomerkamp organiseren. Evenzo kan 'transporteren' worden geïnterpreteerd als het aanbieden van een lift aan een kerk.
In een samenleving die zo diep religieus is als Bolivia, waar ongeveer 77% van de bevolking zich identificeert als katholiek en 16% als protestant, zou geen enkele regering met de juiste geest willen beginnen met het opsluiten van mensen voor aanbidding? En misschien ook niet. Maar zoals critici opmerken, wordt het huidige regime steeds autoritairder en zou het wetten als deze kunnen gebruiken om tegenstanders gretig op te sluiten.
Deze zorgen zijn niet geheel ongegrond. Op 21 februari 2016 verloor president Evo Morales een referendum om te beslissen of hij voor een andere termijn zou kunnen lopen. In weerwil van het resultaat, in december vorig jaar duwde hij een bestelling via het constitutionele hof om hem in staat om te lopen voor onbepaalde tijd, een beweging velen beschouwen het kenmerk van een dictator.
President Evo Morales | © AlejandroVN / Flickr
Het nieuwe wetboek van strafrecht bevatte andere artikelen die in het hele land voor opschudding zorgden, de belangrijkste met betrekking tot controversiële straffen voor medische praktijken. Zware gevangenisstraffen voor 'oneerlijke' journalisten waren ook fel tegen, waarbij tegenstanders beweerden dat dergelijke regels een belediging waren voor de democratie.
Typisch Boliviaans protest | © Eneas De Troya / Flickr
De verontwaardiging over het voorgestelde wetboek van strafrecht leidde het grootste deel van een maand tot een constante staat van landelijke protesten, met als meest opvallende een sluiting van vrijwel het gehele nationale medische systeem.
Morales knikte onder druk en trok uiteindelijk op 21 januari het nieuwe wetboek van strafrecht in, onder vermelding van Twitter: “We hebben besloten het Wetboek van Strafrecht in te trekken om verwarring en samenzweringen van rechts te voorkomen, zodat er geen argumenten kunnen zijn om het land te destabiliseren met desinformatie en leugens.”
Tot nu toe was er geen indicatie of een nieuw of gewijzigd wetboek van strafrecht op een later tijdstip opnieuw zal worden ingevoerd.
