Terwijl het Westen de artistieke vaardigheid uit Afrika begint te erkennen, blijven veel aanhoudende koloniale stereotypen Afrika als ahistorisch en exotisch beschouwen, wat vooral schadelijk is voor de Afrikaanse vrouw. Tegenwoordig dagen veel vrouwelijke Afrikaanse kunstenaars die in de diaspora hebben gewoond en gewerkt, deze fictieve, beklemmende percepties van hun verschillende Afrikaanse landen en hun lichaam uit door middel van hun kunst. Hier zijn vijf vrouwelijke artiesten uit de diaspora waar je zeker meer over zou moeten weten.
Wangechi Mutu - Histologie van de verschillende klassen van baarmoedertumoren (2004) © Playing Future / Flickrcommons
Wangechi Mutu
Wangechi Mutu werd geboren in Nairobi, Kenia, en bracht haar niet-gegradueerde carrière in Wales bij Cooper Union door, voordat ze naar de Verenigde Staten emigreerde, waar ze haar MFA van Yale behaalde. Tegenwoordig woont en werkt ze in New York. Van jongs af aan werd Mutu blootgesteld aan hoe de westerse wereld Kenia oversimplificeerde tot een naamloos deel van het grotere Afrika, bestaande uit Safari en traditionele 'stammen'. Ze behandelt deze en andere postkoloniale kwesties in haar werk, waarbij haar fotomontages het meest bekend zijn. Ze combineren inkt, acryl en soms glitter en parels met afbeeldingen uit reismagazines, pornografie, autobladen en advertenties om nieuwe menselijke figuren te vormen. De uiteindelijke beelden, zoals die van Misguided Little Unforgivable Hierarchies (2005) en The Bride Who Married the Camel (2009), zijn helder en intens, mooi maar ook zenuwslopend. De originele afbeeldingen hebben individuele contexten en roepen verschillende connotaties op. Wanneer ze zich echter bij Mutu voegen, vertegenwoordigen ze de koloniale erfenis van hoe het Westen het Afrikaanse continent als 'primitief' beschouwt, evenals de hyperseksuele objectivering van het Afrikaanse vrouwelijke lichaam. De schoonheid en weirdness trekken de kijker naar binnen, terwijl de details - vrouwen samengesteld uit dierenkoppen, baarmoederhalsdiagrammen, motorfietsen en de blootgestelde torso's van een playboy-model - de westerse verbeelding die de Afrikaanse cultuur en het lichaam exotiseert en objectiveert, uitdagen en verstoren.
Mixed Media Painting - Ghada Amer © See-ming Lee / Flickrcommons
Ghada Amer
Ghada Amer werd geboren in Caïro en behaalde in 1989 haar MFA in Schilderen van Villa Arson EPIAR. Hoewel Amer zichzelf voornamelijk als schilder omschrijft, omvat en omvat haar werk meerdere media. Het meest opvallende is dat ze borduurwerk en tuinieren gebruikt, arbeid die doorgaans wordt gecategoriseerd als huiselijk en vrouwelijk en die vaak wordt beschouwd als hobby's in plaats van kunst. Door het geaccepteerde verfkunstmedium van verf te combineren met deze 'vrouwelijke activiteiten' samen met haar vaak erotische afbeeldingen van het vrouwelijk lichaam, daagt Amer de noties van het vrouwelijke versus het mannelijke, van verlangen en liefde uit. Ze bevraagt de maatschappelijke verwachtingen van de pure, meisjesfiguur die botsen met de objectivering en seksualisering van het vrouwelijk lichaam. In werken als And the Beast (2004) en Knotty but Nice stelt ze de relatie tussen moraliteit en veroordeling van het lichaam van de vrouw in vraag. In And the Beast (2004) toont Amer de zelfopofferende figuur van Bell en andere Disney-prinsessen die masturberen, met acryl en borduurwerk op canvas, wat oproept tot de bevrijding van figuren die voorheen werden opgehouden vanwege hun morele gedrag dat is vervat in hun liefde voor een man - afwezig van seksueel verlangen. Ze maakt ze menselijker, waardoor meisjes gezondere rolmodellen krijgen.
Installatie van Ato Malinda © Iopensa / Wikicommons
Ato Malinda
Malinda is een performancekunstenaar die opgroeide in Nederland, de Verenigde Staten en Kenia. Hoewel ze opgroeide buiten haar land, werken veel van haar uitvoeringen binnen een Keniaanse of bredere Afrikaanse context. Veel van haar stukken kijken naar postkoloniale politiek in het land, zoals Mshoga Mpya (The New Gay in Kiswahili) (2014), dat reageert op de illegaliteit van homoseksualiteit in Kenia. In de voorstelling zit Malinda in een zwarte kast die maar één kijker tegelijk kan betreden, waar ze vertrouwt op de verzamelde verhalen over de queer in Nairobi. De intimiteit behoudt de privacy van de anonieme stemmen en maakt discussie mogelijk over degenen die vaak het zwijgen worden opgelegd. Veel ander werk richt zich ook op Afrikaanse queerness, zoals haar performance Mourning a Living Man (2013), die specifiek is voor haar disfunctionele kindertehuis, maar ook spreekt over grotere thema's van genderprestativiteit en seksueel misbruik door het gebruik van kleur, taal en huishoudelijke activiteiten werden pervers. In beide stukken belicht ze de lokale stemmen van het feminisme en de LGBTQ-gemeenschap, en geeft ze een platform aan deze verhalen die worden overschaduwd door het blanke feminisme van het Westen. De manier waarop het publiek vaak wordt gedwongen om met de artiest om te gaan en de ruimte van de voorstelling verbindt het publiek fysiek met de menselijke ervaringen die worden weergegeven.
Sokari Douglas Camp | © El Coleccionista de Instantes / Flickrcommons
Sokari Douglas Camp
Sokari Douglas Camp is een productieve Nigeriaanse beeldhouwer uit Buguma die studeerde aan het California College of Arts and Crafts in Oakland, Central School of Art and Design en het Royal College of Art in Londen, waar ze momenteel verblijft. Haar sculpturen verbeelden vaak Kalabari (de stad waar Douglas Camp vandaan komt), maskerades, geesten of priesteressen. Gemaakt van staal en andere gevonden materialen zoals blikjes, touw en veren, verbindt zichzelf en vertegenwoordigt haar wortels in deze figuren. De sculpturen van Douglas Camp exposeren voor een internationaal publiek en werken eraan om de heilige rol van de maskers die betrokken zijn bij maskerade, die vaak geïsoleerd worden weergegeven in musea, opnieuw te benadrukken. Haar werken spreken ook specifiek met Nigeria en de Kalabari. Als vrouw mag ze nooit de maskerade doen, want dat is strikt de rol van de man in de samenleving. Door deze vormen van optreden te maken, neemt Douglas Camp deel aan de maskerade op een niveau dat haar en andere vrouwen wordt ontzegd. Ook lassen is typisch een mannelijke ambachtelijke positie. In tweeledige zin heeft ze voortdurend de gendergrenzen uitgedaagd die haar door de traditie zijn opgelegd. Op grotere nationale schaal sprak Douglas Camp over de moord op Ken Saro-Wiwa door de Nigeriaanse regering. Douglas Camp, een geweldloze activist tegen de Royal Dutch Shell Company en het gebrek aan milieuregelgeving van de regering, beschouwde zijn dood als een nationale schande en koos ervoor om het te vertegenwoordigen in haar werk Alagba in Limbo (1998), dat de maskerade Alagba weergeeft schaamteloos gedragen door twee mannen wier gezichten pijn uiten.
Fotografie door Aïda Muluneh © Magnus Manske / Wikicommons
