Valeriaan en de stad van duizend planeten is het nieuwste in een lange reeks van passieprojecten die destijds een goed idee leken
alleen om spectaculair te mislukken bij de release. Ga met ons mee als we terugkijken op andere films die een heleboel geld kosten, maar gebombardeerd aan de kassa.
Omwille van het argument nemen we aan dat 'ijdelheidsprojecten', de minachtende term die voor dergelijke films wordt gebruikt, hetzelfde zijn als passieprojecten. We kunnen verdwalen in de details van de verschillen, maar in werkelijkheid zijn ze hetzelfde.
Dane DeHaan en Cara Delevingne © Lionsgate
Misschien vind je dit ook leuk: Dane DeHaan Exclusive - 'De meeste mensen gaan naar films op basis van stripboeken'
Nadat hij zijn eigen geld erin had gestoken, is de nieuwste film van Luc Besson de belachelijk moniker Valeriaan en de stad van de duizend planeten, een titel die op zichzelf verwijst naar de unieke visie achter de film. Het is terecht om dat gevoel van originaliteit en individualisme toe te juichen als we gaan klagen over een schijnbaar eindeloze stroom van sequels en remakes, maar er is één groot probleem. De film is afschuwelijk.
Met de opening van de kassaresultaten in het weekend ziet het er somber uit voor de Franse regisseur. EuropaCorp, het in Parijs gevestigde productiebedrijf achter de film, heeft de voorraadwaarde dramatisch zien dalen als gevolg van vernietigende recensies en treurige kaartverkoop.
Aangenomen wordt dat het de duurste onafhankelijke film ooit is gemaakt, met schattingen die beweren dat het hele project $ 180 miljoen kostte om te leveren, heeft Besson zijn eigen geld en aanzienlijke tijd in het project geïnvesteerd. Het pand is buiten Europa weinig bekend, maar is nog steeds gebaseerd op een literaire bron, dus waarom steken regisseurs zoveel in gedoemde projecten?
Rihanna © STX Entertainment
Besson is niet de eerste filmmaker die zich blind maakt voor de zorgen van externe waarnemers. De castingbeslissingen door de productie lijken op zijn best twijfelachtig. Dane DeHaan, een acteur die bekend staat om zijn serieuzere rollen naast zijn rampzalige uitstapje naar superheldenfilms, is niet geknipt voor de guitige charme die Valeriaan nodig heeft. Model-gedraaide actrice (oh hoe ze die titel moet haten) Cara Delevingne krijgt niet veel om mee te werken en zangeres-gedraaide actrice Rihanna (eerlijke opmerking bij deze gelegenheid) is jammerlijk als een buitenaards wezen dat gedwongen wordt tot sekswerk.
The Fifth Element uit 1997 bewees dat de regisseur zijn unieke visie kan omzetten in iets dat werkt, maar dat is een zeldzaam geval van een passieproject dat loskomt en met het publiek werkt. Andere voorbeelden van films die uiteindelijk hebben gewerkt zijn The Passion of the Christ (2004) en (in mindere mate) Mel Gibson's andere avontuur in het onbekende met Apocalypto (2006).
Apocalypo © Icon Films
Wellicht heeft Gibson de markt in het nauw gedreven op zogenaamde passieprojecten die uiteindelijk successen zijn geworden. Men zou kunnen stellen dat zijn Oscarwinnende Schotse inspanning Braveheart (1995) ook in deze moeilijk te definiëren categorie valt. Je kent zo'n project als je het ziet, en het duidt meestal op problemen. Passieprojecten kosten vaak veel en hebben een moeilijke geschiedenis voor het grote scherm.
De Wachowski broers en zussen scoorden een enorm succes met The Matrix (1999), maar kregen de vrije hand met de sequels en namen vervolgens een aantal kritische en commerciële flops op. Speed Racer (2008), Cloud Atlas (2012) en meest recent Jupiter Ascending (2015) hebben hun enorme Keanu Reeves-hit echt de glans gegeven, maar dan zou kunnen worden beweerd dat ze dat initiële succes alleen konden behalen dankzij een eigen passieproject. Het risico is enorm, maar dat geldt ook voor de potentiële beloning.
James Cameron is een andere regisseur die ongelooflijke macht heeft over studio's, maar in ieder geval het financiële rendement heeft om de enorme bedragen die in zijn films zijn geïnvesteerd, te ondersteunen. Zowel Titanic (1995) als Avatar (2009) trokken hun wenkbrauwen op - en grote zorgen - dankzij vertraagde productieschema's en opgeblazen budgetten, maar werden uiteindelijk twee van de grootste films aller tijden.
Wees gerust, wat Cameron ook wil, Cameron krijgt. Wil je bewijs? De regisseur is diep in productie op verschillende Avatar-sequels
Avatar © 20th Century Fox
Dus misschien moeten we meer films verwelkomen die tegen de stroom in gaan en regisseurs volledige creatieve controle geven? Ummm, nogmaals, nee. Het bewijsmateriaal wijst op dit front op grote voorzichtigheid.
Wie kan John Travolta's ode aan Scientology in Battlefield Earth (2000) vergeten (en geloof ons, we hebben het geprobeerd)? Hoe zit het met Will Smith en zijn zoon in After Earth (2013) of Kevin Costner's The Postman (1997)? Misschien is futuristische sci-fi gewoon te riskant? Maar wat als iemand tegen George Lucas zei dat hij zich niet moest bezighouden met Star Wars of als studio-bigwigs de post-apocalyptische visie van George Miller voor Mad Max verstoorden?
Een ander probleem is dat niet alle films die in dit bizar afgewezen subgenre als mislukkingen worden bestempeld, noodzakelijkerwijs 'slechte' films zijn. Angelina Jolie's Beyond the Sea (2014) werd door critici als instant flop bekeken, terwijl de film zelf een enorme verdienste heeft. Hetzelfde kan gezegd worden van Guy Richie's Revolver (2005), een enorm ambitieuze kijk op de oplichterfilm, hoewel de regisseur Swept Away (2002) met zijn toenmalige vrouw Madonna niet zo'n reddende genade heeft.
Revolver © Sony Pictures Worldwide Acquisitions Group
Het echte probleem is het misbruik van het label "passion project". De term wordt rondgedragen voor elke film die niet strikt voldoet aan de beperkende studiotransportband. Men zou kunnen stellen dat Orson Welles Citizen Kane (1941) maakte als een passieproject
en wie zou beweren dat dat allesbehalve een spectaculair succesverhaal was dat de tand des tijds heeft doorstaan?
In feite zijn we in de loop van dit artikel tot de conclusie gekomen dat ze, hoe gebrekkig deze films ook zijn, nodig zijn voor de evolutie van de cinema. Mogen ze lang doorgaan!
Valeriaan en de stad met duizend planeten is nu uit
