Als John Adams en Thomas Jefferson in één adem worden besproken, gaat het meestal om hun tweelingrollen als Amerikaanse grondleggers. Maar een minder bekende rivaliteit volgde hun decennia van vriendschap.
Hoewel de New Englander Adams en de Virginian Jefferson in veel opzichten verschillend waren, ontwikkelden de twee een sterke relatie op basis van wederzijds respect op het 1775 Continental Congress in Philadelphia.
Ze waren allebei nauw betrokken bij het opstellen van de Onafhankelijkheidsverklaring en reisden in 1784 samen naar Frankrijk voor diplomatieke missies (hoewel Adams officieel een korte boottocht over het kanaal in Engeland had ontvangen).
Officieel presidentieel portret van Thomas Jefferson door Rembrandt Peale, 1800 | © Witte Huis / WikiCommons
Terwijl ze in Europa waren, bezochten de twee zelfs het huis van Shakespeare en hakten ze een stuk van zijn stoel af als souvenir, dat volgens Adams 'volgens de gewoonte' gerechtvaardigd was.
Hun genegenheid voor elkaar was zo diep dat Jefferson van Adams aan James Madison schreef: 'Ik zeg dat je van hem zult houden als je hem ooit leert kennen', en Adams vertelde Jefferson dat 'intieme correspondentie met jou'
is een van de meest aangename gebeurtenissen in mijn leven."
Maar voor twee van zulke politiek belangrijke en gepassioneerde mannen is het niet verwonderlijk dat het de politiek was die hen uiteindelijk uit elkaar trok. Adams was de tweede president van de Verenigde Staten. Toen Jefferson Adams opvolgde in 1800, was het de eerste vreedzame machtsoverdracht van de ene politieke partij naar de andere in de westerse geschiedenis.
Maar Adams, die het niet eens was met veel beleid waarvan hij wist dat Jefferson het als president zou nastreven, liet een niet zo vriendelijk afscheidscadeau achter: een reeks last-minute politieke benoemingen van ambtenaren die zouden werken om het beleid van Jefferson te ondermijnen. Jefferson schreef dat hij er al een tijdje over piekerde, en dat de twee mannen er jarenlang niet meer over spraken.
Officieel presidentieel portret van John Adams door John Trumbull, circa 1792 | © Witte Huis / WikiCommons
Pas nadat Jefferson het presidentschap in 1809 had ontslagen, werd er tot verzoening overgegaan. Een vriend van de twee mannen, Dr. Benjamin Rush, voelde dat het mogelijk zou zijn om de vriendschap te herstellen en probeerde twee jaar lang zonder succes de mannen over te halen elkaar te schrijven.
Het omslagpunt kwam in 1811 toen een van Jefferson's buren Adams in Massachusetts bezocht en een beetje afgeluisterde informatie terugkwam: hij had Adams horen zeggen: 'Ik heb altijd van Jefferson gehouden en nog steeds van hem.'
'Dit is genoeg voor mij', schreef Jefferson aan Dr. Rush. 'Ik had deze kennis alleen nodig om alle genegenheden van de meest hartelijke momenten van ons leven naar hem toe te laten herleven.'
Jefferson en Adams hervatten hun correspondentie, die een ongelooflijke diepte en breedte kreeg. De twee mannen bespraken nog steeds de politiek, maar ze spraken ook over hun eigen veroudering en hun nalatenschappen.
Hun vriendschap was zo sterk dat de twee mannen binnen enkele uren na elkaar stierven, op de 50e verjaardag van de Onafhankelijkheidsverklaring. Omdat hij niet wist dat zijn vriend al was overleden, waren Adams 'laatste woorden:' Jefferson overleeft het nog steeds '.
