Soms ironisch, soms humoristisch en soms doordrenkt met een bepaald soort verdriet, laten de real-life installaties van de Belgische conceptuele kunstenaar Guillaume Bijl niemand lauw achter. De in Antwerpen geboren autodidact heeft zijn hele leven op het koord van fictie en realiteit gewandeld en onderweg internationale lof en erkenning vergaard.
Wat hebben een rijschool, een wasserette, een gymzaal, een schoenenwinkel en een wachtkamer allemaal gemeen? Ze zijn slechts een greep uit de vele alledaagse decors die Guillaume Bijl tot kunst heeft getransformeerd. De autodidactische conceptualist - nu al bijna zeven decennia een grijsharige kampioen van jonge kunstenaars - heeft over de hele wereld werk tentoongesteld, van een landelijk Belgisch huis op de Biënnale van Venetië tot een wassenbeeldenmuseum in 'het museum van 100 dagen' 'Documenta.
Fami-Home op het Belgische paviljoen van de Biënnale van Venetië in 1988 © Guillaume Bijl / Wikimedia
Bijl heeft een internationale reputatie opgebouwd door het alledaagse in de schijnwerpers te zetten. De meest alledaagse plaatsen, zoals een goedkope matrassenwinkel of een vervallen supermarkt, inspireren niet alleen zijn werk, ze zijn zijn werk. Bijl heeft grote inspanningen geleverd om een exacte replica van een matrassenwinkel om te bouwen tot installatiekunst in de Kunsthalle van Münster, die hij Matratzenland noemde. Nieuwe supermarkt, een installatie die werd tentoongesteld in de Schirn Kunsthalle in Frankfurt, liet bezoekers door een kopie van een Tengelmann-winkel (een Duitse keten) lopen, volkomen geloofwaardig met zijn reclameborden, gestapelde rekken met huishoudelijke producten en kassa's.
Matratzenland in de Kunsthalle in Münster © Guillaume Bijl / Wikimedia
Door onverwachte saaie realiteiten te plaatsen in de context van spraakmakende tentoonstellingsruimten en musea, onthult Bijl een filosofische streak. De vraag 'Wat is kunst?' lijkt nooit ver van zijn gedachten. Een sterke eerste indicator van deze neiging was al aanwezig in zijn debuutinstallatie eind jaren zeventig, toen een lokale Antwerpse galerie als podium diende. De illusie van Rijschool Z was overtuigend. Voorbijgangers die aannamen dat de galerie was veranderd in een echte rijschool, kwamen zelfs langs om te informeren naar lessen (een soortgelijk soort verwarring moet zijn gevoeld door de nietsvermoedende meeuwen van de Nederlandse kustplaats Hoorn toen Bijl tien opgezette soortgenoten in hun midden).
Ondertussen informeerde een door de kunstenaar geschreven fictief pamflet de verwarde bezoeker van het feit dat de overheid kunst overbodig had geacht en dat alle kunstruimten zouden worden omgevormd tot sociale instellingen die een echt doel dienen. Bijls Art Liquidation Project inspireerde een nep-reisbureau, kapsalon, psychiatrisch ziekenhuis, schoenenwinkel en nog veel meer 'functionele' illusies. Veel critici interpreteerden het initiatief echter als een anti-art statement, wat Bijl helemaal niet in gedachten had. Bij nadere beschouwing van zijn oeuvre blijkt eerder het tegendeel: Bijl heeft de neiging om kunst te gebruiken als middel om de sociale realiteit te bekritiseren.
#GuillaumeBijl #nageldraxler #Berlijn Datum: 19 maart - 23 april 2016 #Artblog #Artopenings #Gallery #Galleries #Conceptualart #Artmuseum #Museums #Artnews #Artblogs #Artarticles #Moma #Hedendaagse #Abstractart #Museumofmodernart #Fineart #Artgallery NewYorkartblog #Arts #Artist #Artists #Artwork #Visualart #artefuse #berlin #berlinart #berlingallery
Een foto geplaatst door Artefuse (@artefuse) op 23 april 2016 om 13:14 uur PDT
Neem bijvoorbeeld het New Supermarket-stuk - een versie die ook in 2003 in Tate Liverpool is vertoond. Als je rondloopt in de vertrouwde setting van een supermarkt (compleet behalve voor werknemers) zonder de mogelijkheid om iets te kopen, kunnen bezoekers zich angstig en zelfs gefrustreerd voelen. Door elk triviaal detail nauwgezet na te bootsen en het stereotype decor van onze dagelijkse routine tentoon te stellen, dwingt Bijl ons na te denken over trivialiteit en ons gedrag. De werking van het kapitalisme en ons consumentistisch gedrag worden zo veel tastbaarder.
Projecten als deze - en dat zijn er veel - hebben van Guillaume Bijl een gerespecteerde naam gemaakt in de conceptuele kunstwereld. Zijn werken hebben internationaal publiek bereikt op de Biënnale van Venetië, het Witte de With Centrum voor Hedendaagse Kunst in Rotterdam en de Kunsthalle van Münster. Gedeeltelijk theoreticus (hij heeft zijn eigen werk verdeeld en gecatalogiseerd in vijf verschillende categorieën), hij heeft ook tien jaar les gegeven aan de Kunstakademie van Münster. Tegenwoordig woont de ervaren artiest van internationale allure op de plek waar het allemaal begon - zijn geboortestad Antwerpen. Zijn toewijding aan het koesteren van jonge visionairen blijft bestaan en hij staat algemeen bekend als een voorvechter van de belangen van de kunstenaar.
