Volgens kunsthistoricus Lin Ci probeerde de traditionele Chinese inktschildering de 'spirituele gelijkenis' van aspecten van de natuur levendig op te roepen. Uitgevoerd door geleerde ambtenaren, kan het uit de vrije hand schilderen met inkt 'troost in hun hart' brengen omdat ze afstand namen van de realpolitik van het keizerlijke hof. Culture Trip verkent het werk van hedendaagse Chinese inktschilders die paradoxaal genoeg het verleden en het heden met elkaar verbinden.
We zijn misschien ver weg van de grote meesters van de Yuan- en Ming-dynastieën, maar een naleving van de schoonheid en discipline van kalligrafie en inktschilderen verbindt vaak het verleden en het heden in de Chinese kunst. In een catalogusessay voor Ink –the Art of China in de Saatchi Gallery, schreef Dominique Narhas: 'Inktschildering brengt ons in contact met een meeslepende intimiteit waarin humanistische thema's van de relatie van de mens tot zichzelf, de natuur en de ander worden uitgespeeld tegen de grote achtergrond van standvastigheid en verandering. ' Deze verwevenheid van heden en verleden onderscheidt hedendaagse Chinese kunst op de wereldmarkt en resulteert in werken die in staat zijn om te verwijzen naar traditie en conventie, maar die toch tot de hedendaagse wereld en een internationaal publiek spreken.
Shi Zhiying, 'Between Past and Future' | Met dank aan White Space Beijing.
Dus, hoe verbeelden en transformeren hedendaagse kunstenaars een archaïsche traditie? Van Xu Bing's iconische Book from the Sky en Gu Wenda's menselijk haar, bevroren met lijm in doorschijnende gordijnen van onleesbare taal; Van Song Dong's kalligrafie geschreven met water op een stenen plaat in Writing Diary with Water tot de digitale multimediawerken van Yang Yongliang en de conceptuele werken van Zhang Huan en Qiu Zhijie, een generatie Chinese kunstenaars heeft traditionele vormen opnieuw uitgevonden om ideeën en observaties weer te geven over hun hedendaagse wereld. Een van de belangrijkste elementen die de inventiviteit en innovatie van hedendaagse kunst in China ondersteunen, is misschien wel paradoxaal genoeg een grondige kennis van en respect voor traditionele vormen. Chinese kunstenaars respecteren hun culturele erfgoed en kunsttradities en experimenteren er tegelijkertijd vrijelijk mee. In de handen van sommige kunstenaars leidt deze heruitvinding tot transgressieve werken van sociale kritiek, zelfs woeste satire, terwijl anderen op een stillere, meer persoonlijke of meditatieve manier reflecteren op elementen van hun wereld.
Culture Trip sprak onlangs met verschillende kunstenaars in Beijing en Shanghai over de manier waarop hun praktijk wordt geïnformeerd door hun studie van traditionele Chinese schilderkunst.
Gao Ping
Gao Ping in haar studio in Peking © Luise Guest.
Gao Ping vertelde ons dat voor Chinese kunstenaars de tradities van inktschilderen "als de grond onder je voeten" zijn. Toen we in haar atelier in Peking spraken, besprak ze haar bewondering voor de schilder Ba Da van de vroege Qing-dynastie, die beroemd opmerkte dat er "meer tranen dan inkt" in zijn schilderijen zaten. Zijn landschappen bereiken een balans tussen stilte, ruimte en nauwkeurig waargenomen details, waar Gao Ping vaak naar terugkeert. Ze vindt zijn werk verdrietig maar 'kalm van hart', een beschrijving die evengoed op haar eigen inkt op papierwerken kan worden toegepast. Kleine eenzame figuren of objecten zweven in een enorme lege ruimte en creëren een dynamische relatie tussen de vormen zelf en de ruimte die ze bewonen. Haar diepgaande kennis van en inzicht in traditionele schilderkunst komt tot uiting in de 'juistheid' van haar plaatsing en het vertrouwen van haar markeringen. Ze zegt dat kleine dingen soms belangrijker zijn dan de grote en voor de hand liggende, en haar werk creëert een doorlopend verhaal dat is gebaseerd op haar eigenzinnige observaties van mensen, plaatsen en gebeurtenissen. Schilderen is voor Gao Ping een geheime taal en creëert mysterieuze lagen die zich langzaam onthullen aan degenen die de tijd willen nemen om zorgvuldig te kijken.
Gao Ping, 'Still Life - Girls', Chinese inkt op rijstpapier | Courtesy of China Art Projects.
Inktschilderijen van kleine vrouwelijke figuren, sommige naakt, sommige gekleed, kunnen een soort zelfportret voorstellen, een verkenning van eenzaamheid. Ze zijn ontroerend en grillig, net als haar voorstellingen van eenzaam speelgoed, gehavende teddyberen, potplanten, elektrische ventilatoren, figuren op parkbanken, enigszins armoedige tuinen en eenvoudige binnenplaatshuizen. Deze werken drukken kwetsbaarheid en kwetsbaarheid uit. Ze roepen herinneringen op aan de kindertijd, evenals haar scherpe observaties van de wereld om haar heen en haar reacties daarop.
Gao Ping, 'Untitled', olieverf op doek | Courtesy of China Art Projects.
Daarentegen zijn haar olie- en acrylschilderijen, sommige groot en krachtig en andere op kleinere vierkante doeken, tegelijk sterk en lyrisch, vaak met een subtiele grisaille waarin doorschijnende wassingen zijn gelaagd om grote diepte te creëren. Deze schilderkunstige werken roepen ambigue landschappen op die voor de kunstenaar een ideale wereld vertegenwoordigen, een plek van harmonie en terugtrekking uit de chaos van het stadsleven. Haar werk spreekt van haar nood in het tempo van verandering in Beijing; de verontrustende transformaties van bekende plaatsen in een nooit eindigend proces van sloop en stadsvernieuwing. In haar schilderijen creëert ze een andere, rustiger wereld. Ze is terughoudend en wil niet veel over zichzelf of over de betekenis van haar werk praten. Ze zegt: "Wat ik wil zeggen, staat in de schilderijen."
Li Tingting
Li Tingting met haar werk 'Chandelier' © Luise Guest
Li Tingting werkt ook met inkt op papier, vaak in de traditionele vorm van een rol. Haar werken waren aanvankelijk gericht op 'vrouwelijk' materiaal - handtassen, schoenen en jurken - maar ontwikkelden zich met banale objecten die verband houden met het moderne leven en massaproductie, zoals wegwerp plastic waterflessen en gloeilampen. Er is gesuggereerd dat haar schoenenreeks kan worden geïnterpreteerd als een feministische reactie op de druk op vrouwen om een openlijk 'vrouwelijke' identiteit aan te nemen. De kunstenaar ontkent beleefd maar resoluut deze lezing van haar werk en zei eerder dat ze haar leven als jonge vrouw wilde vieren. Ze heeft ook werken gemaakt van teddyberen, fruit, bloemen en zelfs zonnebloempitten. Trapsgewijze vormen lopen op een bedrieglijk spontane manier over het oppervlak van haar papier. In feite is het proces van werken met traditionele inkt, het in evenwicht houden van natte en droge penseelstreken, veeleisend en nauwgezet. Ze verrast door haar keuze voor felroze inkt en haar eigentijdse onderwerp.
Li Tingting, 'Chandelier', Ink on Rice Paper | Courtesy White Paper Gallery
Geboren in de Chinese provincie Shanxi, woont en werkt ze nu in Beijing, en is ze gericht op experimenteren om te zien in hoeverre de inkttraditie kan worden geduwd in nieuwe en hybride vormen. Tijdens een reis naar Europese galerijen ontdekte ze het werk van Cy Twombly en werd geïnspireerd om haar werk in een nieuwe richting te bewegen. Het resultaat was, na een periode van intensief experimenteren, een serie werken die grootse meubelstukken vertegenwoordigden. Met bloemen beklede fauteuils en overvolle banken, geverfde en gelakte Chinese kisten en kasten en weelderige kroonluchters zweven nu in een amorfe ruimte, met druppels en druppeltjes inkt die over het oppervlak lopen, over een rusteloze gelaagdheid van zowel ondoorzichtige als transparante was. Haar bleke en kwetsbare palet heeft plaatsgemaakt voor sterk magenta en viridiaans groen, maar haar zekerheid over de plaatsing van de objecten in de ruimte en de manier waarop levenloze objecten zo vol leven zijn, verbindt haar met de meesterlijke schilders die ze bewonderde als student.
Li Tingting schilderde geen rotsen, bamboe en watervallen, maar schilderde cascades van schoenen of in massa geproduceerde consumptiegoederen, en suggereert de recente transformatie en modernisering van de Chinese cultuur of het soort formele inrichting dat de attributen van rijkdom aangeeft. Het touwtrekken tussen het verlangen naar stabiliteit en het omarmen van verandering in de Chinese samenleving is duidelijk in Li's werk, zij het op minder openlijke en genuanceerdere manieren dan in het werk van sommige andere kunstenaars.
